Εκδήλωση για τους 120 στην Αγία Τριάδα Αγρινίου

 

Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας

Ήταν Μεγάλη Παρασκευή, 14 Απρίλη του 1944 όταν οι Γερμανοί εκτέλεσαν 119 άνδρες και μια γυναίκα πίσω και ανατολικά από το νεκροταφείο της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας Αγρινίου.

Συμπληρώθηκαν φέτος 80 χρόνια από το τραγικό γεγονός και ο Δήμος Αγρινίου την Κυριακή 2 Ιούνη διοργάνωσε το ετήσιο μνημόσυνο στον Ιερό Ναό και την κατάθεση στεφάνων στο μνημείο που βρίσκεται στο σημείο της εκτέλεσης.

Το νεκροταφείο και οι απέναντί του φυλακές από όπου πήραν οι Γερμανοί τα 120 αθώα θύματα που εκτέλεσαν, δεν υπάρχουν τα τελευταία 70 χρόνια. Κήπος με γκαζόν καλύπτει το παλιό νεκροταφείο που στην άκρη του προς την εκκλησία μεριά, δεσπόζει εδώ και επτά χρόνια η προτομή του Παπά Κώστα Κακαβούλα, που ήταν για χρόνια εφημέριος στην Αγία Τριάδα.

Οι πιστοί κάτοικοι της ενορίας από νωρίς, πριν το Ευαγγέλιο, γέμισαν την εκκλησία όπου τελέστηκε το μνημόσυνο για τους αδικοχαμένους πατριώτες.

 

Ο Δήμαρχος του Αγρινίου κύριος Γεώργιος Παπαναστασίου και σύσσωμο το Δημοτικό Συμβούλιο παραβρέθηκαν στο μνημόσυνο και με το πέρας του όλοι περπάτησαν τα εκατό μέτρα μέχρι το μνημείο. 

Έγινε επιμνημόσυνη δέηση από τους ιερείς του Ναού, εκφωνήθηκε λόγος από την φιλόλογο κυρία Μαίρη Τσιαμάκη. (αποσπάσματα της ομιλίας της ακολουθούν στο τέλος του κειμένου).

Έγινε κατάθεση στεφάνων από τον Δήμαρχο, τον Βουλευτή κύριο Μ. Ζαμπάρα, τις αρχές, προέδρους συλλόγων και συγγενείς των εκτελεσμένων.

Ο δημοσιογράφος, πεζογράφος και ποιητής Κωστής Τσιάκαλος, καλεσμένος του Δημάρχου, διάβασε το ποίημα που πρόσφατα έγραψε για τους 120, που περιέχετε στην ποιητική συλλογή «Άσμα Θρηνητικό για τους 120 Μάρτυρες του Αγρινίου» εκδόσεως 2024.

Το ποίημα-ακολουθεί-αποτελείται από 25 ολιγόλογες στροφές, (157 γραμμές πεζής ποίησης), όπου οι λέξεις όλες αποπνέουν την τραγικότητα της απάνθρωπης δολοφονίας αθώων πολιτών, από τα κατοχικά στρατεύματα και τους ντόπιους συνεργάτες τους.

Άσμα Θρηνητικό

Σύννεφο ολόλευκο

ανήμερα τη Μ. Παρασκευή

στην Αγία Τριάδα

τύλιξε με ευλάβεια θρησκευτική

τους 120 Μάρτυρες

και τους πήρε ψηλά στους ουρανούς.

Απ’ τους κροταλισμούς

των οπλοπολυβόλων

αιμοσταγών ναζιστών

πέρασαν στην αιωνιότητα.

 

Επέλαση βαρβάρων

(σταύρωσον άρον-άρον)

Στη χώρα του Θέρμιου Απόλλωνα

και του Αχελώου ποταμού

και της λίμνης Τριχωνίδας

και του γαλανού ουρανού

και του Αγέλαου

και του Κοσμά του Αιτωλού…

 

Στης Αιτωλίας τη γη 

επέδραμαν παρανοϊκοί

πολεμοχαρείς, άφρονες, παράφρονες

αμαυρώνοντας τεραστίως

το ανθρώπινο γένος.

 

Τρομοκρατικές, δολοφονικές

του κακού δυνάμεις

κατέφθασαν, σκορπίζοντας

φόβο και τρόμο παντού 

διαχέοντας τρέμουλα πανικού…

 

-Ολετήρες θανάτου

-Οδοστρωτήρες ολέθρου.

-Βρυκόλακες

διψασμένοι για αίμα αθώων.

-Γύπες

πεινασμένοι κρώζουν, γυροφέρνουν.

-Ανδρείκελα

σε διατεταγμένη υπηρεσία

εξόντωσης άοπλων.

-Ανδράποδα

θλιβερά υποχείρια

του ναζιστικού κεφαλαίου.

 

Επέπεσαν μετά μανίας

άνευ λόγου και αιτίας

επί αθώων πολιτών.

-Μέγιστος φόβος περιέστη

όλη την πόλη.

-Αιμοχαρείς, αιμοδιψείς ναζιστές

σκίασαν ζόφο σε γυναίκες και παιδιά.

-Νέφος μέλαν και ζοφερόν

στο χώρο των δροσερών πλατανιών

και της αιωνόβιας ιερής ελιάς…

 

-Κλάματα, λυγμοί γοεροί.

-Τραντάγματα ψυχής και σπαραγμοί.

-Κραδασμοί εκ των έσω στεναγμοί.

 

Το Παναιτωλικό σκυθρώπασε

κι η Τριχωνίδα έφριξε.

Ο Αχελώος οργίστηκε

κατέβασε  θολούρα.

 

Ο ήλιος κρύφτηκε.

Μαύρη, κατάμαυρη συννεφιά

σκέπασε την Αιτωλία,

όλη την Ελλάδα.

Σκοτείνιασε η γη.

 

Θρήνοι και οδυρμοί

ολολυγμοί,

ατέλειωτοι κλαυθμοί.

 

Ραγισμένες, μαυρισμένες

ματωμένες οι καρδιές.

 

Συντετριμμένες οι προτάσεις.

Θρυμματισμένες οι λέξεις.

Πόσο-πώς να αντέξεις

Την ανείπωτη τραγωδία

απ’ τη θηριωδία, την κτηνωδία

των εγκληματιών-δολοφόνων ναζί.

 

Παραφροσύνη

Δίχως αρχή και τέλος.

Παράκρουση, αλλοφροσύνη

Στο έπακρο.

 

Δακρυρροώντας ακατάπαυστα

όλο το Αγρίνιο

πνίγηκε στο κλάμα

της λεφτεριάς το θάμα

προσμένοντας.

 

Κεφάλια σκυφτά

πνιχτά αναφιλητά.

Μεγάλη συμφορά

χτύπησε τους πολίτες.

 

Κλειστές παλάμες

έκρυψαν τα πρόσωπα

έτσι σκεπασμένα, απελπισμένα

ανά τις αγυιές και τις ρύμες

σε απόγνωση…

 

Αιώνιες μνήμες, λυπημένες

βυθισμένες σε μαύρο ωκεανό θλίψης

αναζητούν τους σπινθήρες

για τη φωτιά,

την καταλύτρα πυρκαγιά

να πέσει στου ναζισμού το έρεβος…

 

Ήχοι απόκοσμοι παρατεταμένοι

και βουητό στο μυαλό.

Απόηχος μηδέν…

Ανθρωπιάς ίχνος ουδέν.

Αποτρόπαια,

στυγερά εγκλήματα ναζιστών

επέκεινα ανθρώπινης νόησης.

 

Οργή λαού, έκρηξη θυμού

αγανάκτηση παντού

για τους χιτλερικούς, αισχρούς

βάρβαρους, εμετικούς

ποταπούς, χολερικούς

ανθρώπινα κτήνη,

αποβράσματα

άφησαν πίσω χαλάσματα

χιλιάδες νεκρούς

οι εγκληματίες πολέμου…

 

Το αίμα των Εκατόν Είκοσι

αθώων του Αγρινίου

έγινε ποτάμι

κατακόκκινο κοχλαστό

να πνίξει

τον αιμοβόρο, βάναυσο ναζισμό

τον βασανισμό χυδαίως

τον ακραίως βανδαλισμό

τον παρανοϊκό χιτλερισμό…

 

Στενάζει το αίμα στο Αγρίνιο

βογγάει το αίμα στα Καλάβρυτα

και στο Δίστομο και στην Τρίπολη

και στο Κομμένο Άρτας και στα Καλύβια

και στη Λάρισα και στα Γιάννενα

και στα Κερδύλλια Σερρών

και στο Μεσόβουνο Κοζάνης

και στα Χανιά και στην Καισαριανή…

…………………………

Και στην Κεντρική Πλατεία

οι τρείς νέοι, ωραίοι και μοιραίοι

Αναστασιάδης, Σούλος, Σαλάκος

κρεμασμένοι

παντοτινοί φανοστάτες,

λυχνοστάτες αναμμένοι…

…………………………..

Κάθε Ελληνική γωνιά

και τόπος μαρτυρίου·

ένα ακόμα ολοκαύτωμα

από χιτλερικούς-ναζιστές.

 

Φρικιαστικά, ειδεχθή

τα χιτλερικά εγκλήματα στην Ελλάδα.

Αποστροφή, απέχθεια για τους ναζί

αηδία, εξορκισμός εσαεί…

……………………….

Δεν το χωράει ανθρώπου νους!

……………………….

Παντού σπαρακτικές φωνές

κραυγές, ολοφυρμοί και οιμωγές

διαρκή τα μοιρολόγια

αρχαίων χρησμοί Δελφικοί

που έγιναν ποιήματα

αγιασμένα ρήματα

λέξεις αναστάσιμες

φεγγοβολούν αντίσταση κι αγώνες

λαμποκοπούν

λεφτεριά, ειρήνη στους αιώνες…

Κωστής Τσιάκαλος

Η ποιητική συλλογή τυπώθηκε σε 1.120 αντίτυπα με έξοδα του ποιητή. Τα 80φυλλα βιβλία είναι διακοσμημένα με φωτογραφίες από πίνακες των Αγρινιωτών εικαστικών κυρίων Χρήστου Γαρουφαλή και Αθανασίου Βαλαώρα. Ο ποιητής χαρίζει το βιβλίο του σε κάθε ευκαιρία και σε κάθε ενδιαφερόμενο. Τυπώθηκε στην Αθήνα από την εκδοτική εταιρεία “Proforma” με επιμέλεια της έκδοσης από τον κύριο Γεώργιο Χ. Χρυσοβιτσάνο.

Ο Κωστής Τσιάκαλος αφιερώνει την τελευταία του ποιητική συλλογή στο «Αγαπημένο του Αγρίνιο», στον Δήμαρχο Αγρινίου που «κάνει την πόλη μας κάθε μέρα και καλύτερη», στον Αιτωλοακαρνάνα καρδιολόγο Χάρη Παπαϊωάννου και στους συμμαθητές του Κ. Βράζο, Β. Γκόντα, Παύλο Γρέντζελο, Πάνο Γρέντζελο, Γ. Γρίβα, Δ. Γρίβα, Γρ. Ζαχάρη, Απ. Καρακώστα, Ευαγ. Καρκάνη, Αρ. Κατάρτη, Ν. Κατσικαρέλη, Ευθ. Κουκούλη, Γ. Μάλαινο, Σπ. Μαργαρίτη, Ν. Μέρκο, Σπ. Μίχο, Β. Μπρέσιακα, Στ. Ντασιώτη, Π. Παπαθανασίου, Αντ. Σβερδίλα, Ευάγ. Τσιούνη, Ι. Τσιώτα και Νίκο Υφαντή.  

----------------ο--------------

Ακολουθούν επιλεγμένα αποσπάσματα από την ομιλία της κυρίας Μαίρης Τσιαμάκη.

«Κυρίες και Κύριοι πέρασαν 80 χρόνια από τότε που χαράκτηκε ανεξίτηλα στην ιστορία της πόλης μας  με τα πιο μελανά χρώματα η ιστορία της εκτέλεσης των 120 πολιτών.

 Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε με ακούσματα από διηγήσεις αυτών που έζησαν εκείνη τη φρίκη και μπορούμε να μετράμε το βάρος των γεγονότων με το σεβασμό που τους πρέπει....

 

Είναι πράξη επαινετή η απόφαση του Δήμου Αγρινίου να υπερασπίζεται τη βαρύτητα εκείνων των γεγονότων, να  ξεχωρίζει και να τιμά την μέρα αυτή.

Εξάλλου όπως λέει και ο Βίκτωρ Ουγκώ: "Ας μην αφήσουμε ποτέ να σβηστούν από τη μνήμη οι ηρωικές ημερομηνίες της Ιστορίας μας κι όταν η νύχτα επιχειρήσει να ξανάρθει, εμείς ας βάλουμε φώτα στις μεγάλες επετείους!"

Επομένως Κυρίες και Κύριοι κάνοντας εγχρονισμό στο σήμερα η θύμηση  τέτοιων οδυνηρών γεγονότων είναι επιτέλεση στο καθήκον της Ιστορικής  μνήμης και για να συντηρείται πάντα η διάρκεια των ανεκτίμητων πραγμάτων, αλλά και για να μαθαίνουν οι νέες γενιές ότι ποτέ τίποτα  δεν είναι πάντα δεδομένο,  όπως η Ελευθερία και η Δημοκρατία και ότι πρέπει πάντα να βάζουν "αναχώματα" αντίστασης και εξοβελισμού  στον φασισμό, στην βαρβαρότητα, στην αδικία,  στην τυραννία και στην ανελευθερία!

Να μάθουν ότι θα πρέπει με θυσιαστική ευλάβεια να διαφυλάττουν το Αγαθό της Δημοκρατίας και της Δικαιοσύνης για να μην ξαναζήσει ποτέ άλλοτε η Ανθρωπότητα τέτοιες στιγμές Θηριωδίας και εκτροπής της Λογικής και του Δικαίου,  όπως στα σκοτεινά χρόνια που μεσουρανούσε ο ολοκληρωτισμός, ο παραλογισμός  και η σκληρότητα του Ναζισμού στην Ευρώπη και δυστυχώς και η προδοσία και ο φθηνός καιροσκοπισμός ελεεινών Ελλήνων,  συνεργατών των Γερμανών!

Είθε λοιπόν η θυσία των 120 συμπολιτών μας να γίνει για εμάς διδαχή και ευχή για να βαδίζουμε από την πλευρά του Φωτός!»

Α.Κ.Κ.