Μια Κυριακή στον Αη Γιάννη Σπολάιτας Αγρινίου
Αγναντεύεις τον Αχελώο και αναγαλλιάζει το πνεύμα σου, Αγναντεύεις τον ποταμό και λες ποτέ μα ποτέ δεν φεύγω από δω.
Μοσχοβολούν οι τόποι γύρω, τραγουδούν τα πουλιά θεσπέσιες μουσικές. «Το ύδωρ Αχελώον», ουκ απεσβέτο λάλον αείποτε «εν τοις όρκοις και ταις ευχαίς».
Εδώ απάγκιο και προσήλιο όσων στη ζωή ξεπάγιασαν, όσων τα χέρια αγίασαν μαζεύοντας ελιές.
Τούτος ο τόπος γεμάτος μνήμες παιδικές και χίλιες αναμνήσεις. Όνειρα εφηβικά με φτερά αγγέλων που μας πήγαιναν ψηλά σαν τους χαρταετούς μας.
Ματωμένα πληγιασμένα τα ξυπόλυτα παιδιά. Τα πρόσωπά τους οργισμένα είχαν μια λάμψη και στην σφιγμένη τους γροθιά έκρυψαν μια υπόσχεση: Σαν έρθει άνοιξη, σα μεγαλώσουμε λιγάκι ακόμα…
(Στοίχοι του Σπολαϊτιώτη ποιητή Κωστή Νικ. Τσιάκαλου, χαραγμένο στην στήλη του Αχελώου με τον Ηρακλή στο Χοροστάσι Σπολάϊτας)
-----------------Ο----------------
Σε έναν χαμηλό λοφίσκο ανατολικά της τεχνιτής λίμνης Στράτου, 1,5 χιλιόμετρα από την παλιά γέφυρα του Αχελώου, είναι η πετρόκτιστη εκκλησία του Αη Γιάννη.
Τριγυρισμένος ο περίπου δυο αιώνων ναός από λιοστάσια, δεσπόζει σε μια πανέμορφη ειδυλλιακή περιοχή. Η θέα όπου και να κοιτάξει κανείς είναι μοναδική. Νότια το μάτι φθάνει μέχρι το χοροστάσι της Σπολάϊτας. Βόρεια μέχρι το Καστράκι. Δυτικά μπροστά από το μεγάλο προαύλιο τα γαλάζια νερά της λίμνης και πίσω στα ανατολικά, πλαγιές κατάφυτες από λιόδενδρα, πουρνάρια, κουμαριές και ρείκια.
Πίσω από την εκκλησία κτισμένο, άγνωστο πότε, ήταν το «κελί» που κάποτε πριν πολλά χρόνια έμεναν καλόγεροι.
Τα χρόνια πέρασαν, οι καιροί άλλαξαν, το παλιό κτήριο και ο ναός άρχισαν να ερειπώνονται σιγά σιγά.
Στην εκκλησία έγιναν τα τελευταία χρόνια εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης εξωτερικά. Στο παλιό κελί όμως όχι…
Και θα ακολουθούσε σιγά-σιγά την μοίρα του καθώς ήταν θέμα χρόνου να καταρρεύσει.
Με ιδιωτική πρωτοβουλία της Σπολαϊτιώτισας κυρίας Δήμητρας Τσιρώνη έγινε έρανος πριν τέσσερα χρόνια μεταξύ των συγχωριανών, φίλων και συγγενών. Συγκεντρώθηκε ένα μικρό ποσό και ξεκίνησε μια εργασία στήριξης του κελιού.
Δεν θα είχε όμως συνέχεια το μεγαλόπνοο έργο, αν δεν γινόταν η «θεόσταλτη» επίσκεψη στις 8 Αυγούστου του 2021 των Ομογενών Δημήτρη και Λουίζας Κουρκουβή στον εγκαταλειμμένο τόπο του Αη Γιάννη.
Την Πρωτοχρονιά του 2022 ανέλαβαν με δικά τους χρήματα την κατασκευή εξ’ ολοκλήρου του έργου της διάσωσης/αποκατάστασης του ετοιμόρροπου κτίσματος.
Και χάρις στην ευγενική χορηγία των, αφιερωμένη στην μνήμη των Γονιών τους, οι εργασίες ξεκίνησαν τέλος Μαρτίου του 2022.
Ο επιβλέπων Μηχανικός κύριος Γεώργιος Μαυρίκης και ο Αρχιτέκτονας κύριος Σωτήρης Γρηγορόπουλος δούλεψαν εθελοντικά και με μεράκι. Ο Αρχιμάστορας κύριος Σωτήρης Γαντζούδης απασχολώντας 5-6 άλλους εργαζόμενους καθημερινώς, κατάφεραν και το κτήριο διασώθηκε.
Και όχι μόνο δεν κατέρρευσε, αλλά μεταμορφώθηκε και επεκτάθηκε, με την οικονομική στήριξη των ευεργετών. Στην γιορτή του Αγίου στις 24 Ιούνη του 2022 το «αρχονταρίκι» ήταν έτοιμο και δέχθηκε τους πρώτους φιλοξενούμενους πιστούς!
Έκτοτε στην ευρύχωρη αίθουσά του, με το γκρεμισμένο τζάκι του που ξαναχτίστηκε από άξιους μαστόρους, φιλοξενεί εκδηλώσεις θρησκευτικές και πολιτιστικές.
Τα εγκαίνια του έγιναν στις 20 Αυγούστου το 2022. Από τότε οι δραστήριες εθελόντριες νοικοκυρές της Σπολάϊτας, μια φορά τον μήνα, φιλοξενούν πολλούς κατοίκους και επισκέπτες, από την γύρω περιοχή και το κοντινό Αγρίνιο.
Τον Γενάρη στις 14 μετά την θεία λειτουργία έγινε η κοπή της πίτας στο αρχονταρίκι. Και σε ένα μήνα στις 11 Φλεβάρη, πριν λίγες μέρες, έγινε η επόμενη συνάθροιση. Καλεσμένος της «πρωτεργάτριας» κυρίας Δήμητρας Τσιρώνη, νοιώθω πολύ τυχερός που παρακολούθησα μία πολύ όμορφη εκδήλωση, εκεί στην περιοχή του Άη Γιάννη που πάντα την έβλεπα σαν παράμερη και ερημική.
Οι εκδηλώσεις γίνονται μια Κυριακή τον μήνα απολείτουργα. Ο εφημέριος της τοπικής κοινότητας Σπολάϊτας πατέρας Σπυρίδων Καππελάκης μαζί με πιστούς χωριανούς και πολλούς επισκέπτες για δυο περίπου ώρες συνομιλούν πίνοντας τον καφέ τους.
Ο παπά Σπύρος διαβάζει και επεξηγεί τα ιερά κείμενα του Ευαγγελίου, με απλά κατανοητά από όλους λόγια. Μερικές φορές οι ομιλίες του συνεχίζονται και στις επόμενες συναντήσεις. Για παράδειγμα η πρόσφατη ομιλία του για την Θεία Λειτουργία.
Μίλησε για ένα της τμήμα από την «Εκτενή Δέηση», δηλαδή μια μεγάλη σειρά αιτήσεων προς τον Θεό, μέχρι το «Πιστεύω», το σύμβουλο της Πίστεως. Πολλοί από εμάς στην γεμάτη αίθουσα ακούσαμε σωστή επεξήγηση, όχι μόνο των κειμένων, αλλά και της θρησκευτικής ιεροτελεστίας που εκτελείται από τους ιερείς κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Ακούσαμε από τον υπομονετικό ιερέα σε απλή γλώσσα την εξήγηση του «Υπέρ των προτεθέντων τιμίων δώρων, του Κυρίου δεηθώμεν». (Για τα τίμια δώρα, που φέραμε στην Αγία Τράπεζα, ας παρακαλέσουμε τον Κύριο). «Αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν». (Ας αγαπήσουμε, δηλαδή, ο ένας τον άλλο, ώστε με ομόνοια και αγάπη να ομολογήσουμε την πίστη μας στον Τριαδικό Θεό). Και ακούσαμε από τον παπά-Σπύρο την ιστορική αλήθεια, ότι στους πρώτους Χριστιανικούς αιώνες επικρατούσε η συνήθεια του ασπασμού ανάμεσα στους εκκλησιαζόμενους. Στις μέρες μας ο ασπασμός γίνεται μόνο μεταξύ των ιερέων που συλλειτουργούν. Και μάθαμε ότι την ώρα που ακούγονται τα λόγια «Αγαπήσωμεν αλλήλους», πρέπει νοερά να σκεφθούμε και να συμφιλιωθούμε με τους συνανθρώπους μας που μας χωρίζει μίσος-αντιπάθεια-μνησικακία και νοερά να δώσουμε τον ασπασμό της αγάπης.
Ακούσαμε τι σημαίνει η φράση «Τας θύρας, τας θύρας εν σοφία πρόσχωμεν». Σήμερα η εκφώνηση αυτή μας θυμίζει να προσέχουμε τις θύρες της ψυχής μας. Οι «πόρτες» είναι οι αισθήσεις μας, τα μάτια μας, τα αυτιά μας, η γλώσσα μας, ο λογισμός μας και πρέπει να κλείσουμε έξω τον πειρασμό και την αμαρτία.
Μάθαμε για το Σύμβολο της Πίστεως. Η απαγγελία του-που είναι αποτέλεσμα της πρώτης και της δεύτερης Οικουμενικής Συνόδου-υποδεικνύει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την Θεία Κοινωνία είναι μαζί με την αγάπη και η ομολογία της ορθής πίστης του Χριστιανού.
Όλα αυτά διανθισμένα με παραδείγματα, παροιμίες και ειπωμένα με απλά λόγια, άγγιξαν το ακροατήριο στην μεγάλη αίθουσα και όλοι παρακολούθησαν τον εφημέριο με προσοχή.
Κι εκείνος δεν παρέλειψε να διευκρινίσει άγνωστες λεπτομέρειες, απαντώντας σε ερωτήσεις των ομοτράπεζών του ενοριτών και όχι μόνο. (Στο επόμενο μάθημα/κατήχηση θα ολοκληρώσει την Θεία Λειτουργία).
Στην όμορφη εκδήλωση παραβρέθηκαν έκ μέρους του Δήμου Αγρινίου η Αντιδήμαρχος υπεύθυνη για τα ΚΕΠ κυρία Χρυσούλα Τασολάμπρου, ο Πρόεδρος της Τ.Κ. Σπολάϊτας κύριος Κωνσταντίνος Οικονόμου, ο επίσης Πρόεδρος της Τ.Κ. Νεαπόλεως κύριος Στέφανος Πεταρούδας, ο Εκπρόσωπος του Αιτωλοακαρνάνα Βουλευτή Θανάση Παπαθανάση κύριος Παναγιώτης Πλιάτσικας, ο Δημοσιογράφος-Εκδότης της εφημερίδας του Αγρινίου «Παλμός» κύριος Θεόδωρος Σβέρκας, πολλοί Αγρινιώτες και κάτοικοι της Σπολάϊτας.
Στις εθελόντριες κυρίες αξίζουν πολλά συγχαρητήρια για την μεγάλη καθαριότητα που με την προσωπική τους φροντίδα γίνεται στην εκκλησία, στο προαύλιο και στο «κελί». Ακόμα συγχαρητήρια για την κατασκευή και προσφορά των νόστιμων εδεσμάτων, γλυκών, τσαγιού δυο ειδών (του «κυνηγού» και κανονικό), αναψυκτικών και νερού.
Ακολουθεί ποίημα του Κωστή Τσιάκαλου για το χωριό του.
Ποίημα Κωστή Νικ. Τσιάκαλου από την ποιητική συλλογή «Προσανάμματα» (Ρωσικό βραβείο Ποίησης 2014)
Σπολάιτα Αγρινίου,
I
Εδώ θρόισμα τ’ ανέμου σμίγει
με κρυφές, μυστικές
παιδικές κι εφηβικές φωνές
απ’ το χθες
που όλο και ξεμακραίνει…
Παράξενο ρίγος∙ εγώ λίγος
Να γράψω αυτή τη μουσική,
αυτό που νιώθω να με συνεπαίρνει
και φέρνει
απόμακρες, ωραίες εικόνες νοσταλγικές.
II
Εδώ θύμησες παλιές σε πυργόσπιτα-
πανέμορφα πετρόκτιστα
δίπατα και τρίπατα.
Ελιές, κουμαριές
και ρείκια στις πλαγιές, στις Πλυταριές
-μεθυστικά μοσχοβολήματα.
Γλυκά κελαηδήματα πουλιών
νυχτερινές μουσικές αηδονιών
γνώριμες γλυκιές μελωδίες.
Εδώ φτερουγίσματα ψυχής
κελαρύσματα στις ρεματιές
και στις νεροσυρμές.
Στου Αχελώου τη γοητεία
στου καταρράχτη τη μαγεία
ενωτίζομαι εξαισίως
εξακοντίζομαι σε ύψη δυσθεώρητα
θαυμασίως αγάλλομαι.
ΙΙΙ
Όμορφο χωριό μου,
μονάκριβή μου Σπολάιτα
ριζωμένη για πάντα μέσα μου∙
σχολείο, εκκλησία, παιδικό παιγνίδι,
είσαι πολύτιμο της ζωής μου
παντοτινό στολίδι.
Σπολάιτα, πανέμορφη
-τοπίο ειδυλλιακό, χάρμα ιδέσθαι-
παντοτινή μου αγάπη, με άνθη σε ραίνω
όπου κι αν πάω, σε σένα γυρνάω
τη σκέψη μου ακουμπάω και ξαποσταίνω…
Τυλιγμένος του παρελθόντος την αχλύ
μαγεμένος εδώ ελπίζω νάρθω εσαεί…
Ο Κωστής κυκλοφόρησε πρόσφατα στην Αθήνα μια συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Όταν δάκρυσε ο πατέρας μου».
Ένα από τα διηγήματα αναφέρεται σε θαύμα του Αη Γιάννη. (Βλέπετε φωτογραφίες). (Προγραμματίζεται παρουσίαση του βιβλίου την άνοιξη στο Αγρίνιο).
Α.Κ.Κ.
