Ηρώα-Μνημεία-Ανδριάντες-Προτομές και Γλυπτά Στον Δήμο Αγρινίου
Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Στην πόλη του Αγρινίου και στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου, σε περισσότερα από τριάντα σημεία στήθηκαν, τα τελευταία εκατό χρόνια, μνημεία και προτομές Ηρώων που έδωσαν ότι πολυτιμότερο είχαν-την ζωή τους-υπερασπιζόμενοι την Πατρίδα.
Αλλά και προτομές αξιόλογων ανθρώπων που με τον τρόπο τους συνέβαλαν στα κοινά του τόπου.
Το κάθε μνημείο-προτομή και γλυπτό που κοσμεί κεντρικά σημεία του Δήμου έχει να διηγηθεί μια μικρή ή μεγάλη ιστορία. Ατομικής ή συλλογικής αυτοθυσίας στους αγώνες των Ελλήνων για την Ελευθερία και τα Δημοκρατικά ιδεώδη. Αλλά και για τα Θρησκευτικά, μορφωτικά, κοινωνικά, επιστημονικά επιτεύγματα τα οποία έταξαν σκοπό της ζωής τους πολίτες του τόπου, αλλά και άλλων περιοχών και εποχών, που η πόλη του Αγρινίου τους τιμά.
Κάποια από τα μνημεία είχαν στο πέρασμα των δεκαετιών και την «προσωπική» τους περιπέτεια.
Όπως το Ηρώο που ανεγέρθηκε το 1927 επί Δημαρχίας Ανδρέα Παναγοπούλου. Η αρχική του θέση ήταν εκεί που σήμερα είναι η προτομή του Λαμπράκη, στην γωνία Παπαστράτου και Μπότσαρη. Κτίστηκε μπροστά στο «Κατσιμπιναίϊκο» και ήταν υπερυψωμένο διαθέτοντας περιστύλιο γύρω του. Μετά από λίγες δεκαετίες μεταφέρθηκε εκεί που είναι η Παπαστράτειος Βιβλιοθήκη και πιο μετά στο προαύλιο του Γυμνασίου Αρρένων. Η τωρινή του θέση είναι μπροστά στο 5ο Δημοτικό-στα Παπαστράτεια εκπαιδευτήρια.
Κάτι ανάλογο έγινε και με την μαρμάρινη προτομή του Ποιητή-πεζογράφου και μεταφραστή Κώστα Χατζόπουλου. Στην ομώνυμη πλατεία Χατζοπούλου στις 30 Σεπτέμβρη το 1956 έγιναν τα αποκαλυπτήρια προτομής που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Κλέαρχος Λουκόπουλος από το Θέρμο. Σε λίγα χρόνια όμως ο Δήμος κατασκεύασε υπόγειες τουαλέτες για το κοινό ακριβώς δίπλα…Βαθιά απογοητεύτηκαν οι κάτοικοι της πλατείας και η κόρη του ποιητή για την «προσβολή»…
Πολλά Δημοτικά Συμβούλια έγιναν τα επόμενα χρόνια για να παρθεί απόφαση για την μεταφορά της προτομής στο Πάρκο. Ο τελευταίος των Παπαστραταίων ο Ευάγγελος συμφώνησε για την μεταφορά. Οι εργασίες ξεκίνησαν αλλά ποτέ δεν αποπερατώθηκαν…Οι δεκαετίες περνούσαν, κάποια στιγμή οι τουαλέτες έκλεισαν στην πλατεία. Ξανάρθε πάλι το θέμα της προτομής στην επιφάνεια. Ο Δήμος Αγρινίου επί Δημαρχίας Παύλου Μοσχολιού στις 24 Μάη του 2008 έστησε μιά νέα προτομή του Κώστα Χατζόπουλου στην ομώνυμη πλατεία. Γλύπτης ο γνωστός Αγρινιώτης Βασίλης Παπασάϊκας. Στην τελετή των αποκαλυπτηρίων τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο αείμνηστος Αγρινιώτης Ιστορικός πολυγραφότατος συγγραφέας και πρόεδρος του Λογοτεχνικού Ομίλου «Κώστας Χατζόπουλος» Θόδωρος Μ. Πολίτης.
Δυστυχώς τραγική κατάληξη είχαν οι προτομές της Χαρίκλειας και του Ευάγγελου Παπαστράτου που κοσμούσαν την είσοδο του Πάρκου Αγρινίου…Πρώτα άγνωστοι «κυνηγοί μετάλλων» έκλεψαν την προτομή της Χαρίκλειας Παπαστράτου τον Ιούνιο του 2015, τρεις μήνες αργότερα στις 9 του Σεπτέμβρη και η προτομή του Ευάγγελου έκανε «φτερά»… Οι υπόλοιπες τρεις προτομές μεταφέρθηκαν για φύλαξη από τον Δήμο σε ασφαλές καταφύγιο…
Πολλά «δεινά» βρίσκουν τα στολίδια της πόλης, το πιο σύνηθες είναι η αναγραφή συνθημάτων με σπρέι... Είναι καθήκον όλων μας να τα προστατέψουμε το κατά δύναμη, ώστε να στέκουν σε όποια γωνιά κι αν βρίσκονται, παραδείγματα και φύλακες των ανθρώπινων αξιών. Και να θυμίζουν τις θυσίες που έκαναν οι πρόγονοί μας για αυτές τις αξίες.
(Στον κατάλογο που ακολουθεί υπάρχουν ελλείψεις, κυρίως για μνημεία και προτομές που βρίσκονται εκτός της πόλεως του Αγρινίου. Ζητώ συγνώμη από τους κατοίκους αυτών των περιοχών. Στην πρώτη ευκαιρία ο κατάλογος θα εμπλουτιστεί με όσα έχουν παραλειφθεί.)
ΔΗΜΟΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ
Μνημεία-Ηρώα-Ανδριάντες-Προτομές και Γλυπτά
1. ΜΝΗΜΕΙΑ-ΗΡΩΑ
1. Μνημείο των 120 εκτελεσθέντων κατά την κατοχή,
στην Αγία Τριάδα Αγρινίου.
2. Μνημείο των 59 εκτελεσθέντων κατά την κατοχή,
στα Καλύβια Αγρινίου.
3. Μνημείο πεσόντων στους πολέμους, στην πλατεία Δημάδη
στο Αγρίνιο.
4. Μνημείο των τριών απαγχονισθέντων κατά την κατοχή,
στην πλατεία Δημοκρατίας στο Αγρίνιο.
5. Μνημείο προσφύγων, στον Αγιο Κωνσταντίνο Αγρινίου.
6. Μνημείο της 11ης Ιουνίου, στην οδό Λουριώτου Αγρίνιο,
(έναντι πρώην ΙΚΑ)
7. Μνημείο Αθανασόπουλου Γεωργίου, πιλότου,
Νότια από το Νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου,
πίσω από την φαρμακαποθήκη (ΣΕΦΑΡ ΣΠΕ), Αγρίνιο.
8. Ηρώο του Αγρινίου, στα Παπαστράτεια εκπαιδευτήρια,
(5ο Δημοτικό σχολείο) Αγρίνιο.
2. ΑΝΔΡΙΑΝΤΕΣ
1. Ανδριάντας του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού,
στο Καινούργιο Αγρινίου.
2. Ανδριάντας του Γεωργίου Παπαδοπούλου (Γάλλου) μπροστά
στο γήπεδο του Παναιτωλικού στο Αγρίνιο.
3. ΠΡΟΤΟΜΕΣ
01. Προτομές των ευεργετών της πόλης του Αγρινίου
Αδελφών Παπαστράτου, στο Πάρκο Αγρινίου.
Εκλάπησαν 2 (Χαρίκλειας & Ευαγγέλου Παπαστράτου)
Οι υπόλοιπες 3 φυλάσσονται σε ασφαλή χώρο του Δήμου.
02. Παναγόπουλος Ανδρέας, Δήμαρχος, πλατεία Παναγοπούλου,
(συντριβάνι) Αγρίνιο.
03. Παναγοπουλος Βασίλειος, Αντιπτέραρχος, οδός Μακρή,
διασταύρωση με Χαρ.Τρικούπη, Αγρινιο.
04. Παναγιώτου Νικόλαος, Μακεδονομάχος, Πλατεία
Ν.Παναγιώτου ή “Κουμπούρα”-συμβολή οδών
Δαγκλή-Μακρή & Δεληγιώργη, Αγρίνιο.
05. Φλέμινγκ Αλέξανδρος, Επιστήμων, πλατεία Φλέμινγκ,
συμβολή οδών Παπαστράτου & Καραπαπά, Αγρίνιο.
06. Λαμπράκης Γρηγόρης, Αγωνιστής, οδός Παπαστράτου, Αγρίνιο.
07. Χαντζόπουλος Κώστας, Ποιητής, πλατεία Χαντζοπούλου,
Αγρίνιο.
08. Φαφούτης Απόστολος, Ιερέας, Νέος ναός Αγίου Χριστοφόρου,
(οδός Αγίου Χριστοφόρου) Αγρίνιο,
09. Κακαβούλας Κωνσταντίνος, Ιερέας, προαύλιο Ι.Ν.Αγίας Τριάδος,
Αγρίνιο.
10. Παπαθανάσης Αθανάσιος, Υπουργός-Βουλευτής, Σπολάιτα
Αγρινίου.
11. Παπαθανασίου Γεώργιος, Υποσμηναγός, συμβολή οδών
Στάικου-Καραπαπά & Μπουκογιάννη, Αγρίνιο.
12. Τσίγκας Ανδρέας, Ανθυπολοχαγός, Δαγκλή & Αναστασιάδη,
Αγρίνιο.
13. Πλάτων, Φιλόσοφος, πλατεία Ελευθερίας, οδός Πανεπιστημίου,
(κοντά στο Πανεπιστήμιο) Αγρίνιο.
4. ΓΛΥΠΤΑ
1. Μάνα, γλυπτό του Χρήστου Καπράλου, στο προαύλιο
της Βιβλιοθήκης Αγρινίου.
2. Πολύτεκνη μάνα, γλυπτό του Βασιλόπουλου Θεοδώρου,
στην Παναγία, (Μητρόπολη-Ζωοδόχου πηγής), Αγρίνιο.
3. Σκεπτόμενη γυναίκα, γλυπτό του Παπασάικα Βασίλη,
πλατεία Ειρήνης, μπροστά στο ταχυδρομείο Αγρινίου.
4. Στήλη στην Σπολάιτα, γλυπτό του Παπασάικα Βασίλη,
Χοροστάσι Σπολάιτας, Αγρινίου.
5. Γυναικεία φιγούρα στο Παναιτώλιο, γλυπτό του Χρήστου
Καπράλου, σε πλατεία στον κεντρικό δρόμο του Παναιτωλίου.
Απόστολος Κων. Καρακώστας