Οι απελευθερωτές του Αγρινίου πριν 200 χρόνια είναι «Οι δικοί μας ήρωες»
Οι απελευθερωτές του Αγρινίου πριν 200 χρόνια είναι «Οι δικοί μας ήρωες»
Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Τετάρτη βράδυ 9 Ιούνη μετά την βροχή που έφερε δροσιά στην ζεστή πόλη του Αγρινίου άνοιξε η έκθεση-εκδήλωση με θέμα «Οι δικοί μας ήρωες» στον προαύλιο χώρο του Παπαστρατείου Αρχαιολογικού Μουσείου.
Στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 και ειδικά παραμονές της 11ης Ιουνίου, ημέρας απελευθέρωσης του Βραχωριού, ο Δήμος Αγρινίου συνεργαζόμενος με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλ/νίας και Λευκάδας διοργάνωσε και αυτή την εκδήλωση.
Πολίτες της πόλης αν και στην ατμόσφαιρα πλανιόταν η υποψία βροχής, ήρθαν στον άνετο χώρο του προαυλίου όπου είχαν τοποθετηθεί αραιά καρέκλες, σύμφωνα με τους προληπτικούς κανόνες για την πανδημία.
Την εκδήλωση άνοιξε προλογίζοντάς την και στην συνέχεια καλώντας στο βήμα τους ομιλητές η κυρία Έφη Τσακανίκα από το Κ.Ε.Δ.Α.
Η Αντιδήμαρχος για τα πολιτιστικά κα. Μαρία Παπαγεωργίου καλωσόρισε τους επισκέπτες λέγοντας ότι ο Δήμος Αγρινίου έχει οργανώσει πληθώρα εκθέσεων και εκδηλώσεων και στα πλαίσια αυτού του προγράμματος εντάσσεται και αυτή στον χώρο του Μουσείου. Είπε ότι δεν θα μπορούσε να βρεθεί καταλληλότερος χώρος από αυτόν τον κατεξοχήν εμβληματικό, για απότιση φόρου τιμής και ευγνωμοσύνης στους δικούς μας ήρωες! Στον περίβολο του Μουσείου θα παραμείνουν αναρτημένα για όλο το 2021 τα πορτραίτα των αγωνιστών που πολιόρκησαν πολέμησαν και εκδίωξαν από την πόλη τους κατακτητές Τούρκους. «Αποκάλυψε» πως ξεκίνησε η ιδέα για την επιλογή χώρου όταν πριν μήνες ο Πανεπιστημιακός καθηγητής κ. Ιωάννης Νεραντζής κατέθεσε σχετικό υπόμνημά του στον Δήμο Αγρινίου.
Η αρχαιολόγος κυρία Φραγκούλα Γεώρμα, καλωσόρισε τους επισκέπτες εκ μέρους της Προϊσταμένης της Εφορίας Αρχαιοτήτων κα. Ολυμπίας Βικάτου και του Μουσείου, ανακοίνωσε τον ομιλητή της εκδήλωσης κ. Νεραντζή και είπε λίγα λόγια για την αρχαιολογική άποψη για την περιοχή του Κάρλελι και την πόλη του Βραχωρίου όπου βρίσκονταν οχυρωμένα τα πυργόσπιτα των πλούσιων Τούρκων. Η πόλη βρέθηκε στο επίκεντρο των αγώνων του έθνους και οι ντόπιοι οπλαρχηγοί με επικεφαλής τους Βλαχόπουλο-Μακρή-Βαλτινό-Ίσκο και άλλους την πολιόρκησαν από τις 28 Μάη μέχρι την κατάληψή της στις 11 Ιούνη το 1821.
Στην συνέχεια τον λόγο πήρε ο κύριος ομιλητής της εκδήλωσης, κ. Ιωάννης Νεραντζής διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κρήτης. Καλωσόρισε τους πολίτες που με την παρουσία τους τίμησαν την μνήμη των «δικών μας ηρώων», σαυτόν τον χώρο που είναι χώρος μνήμης και δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη επιλογή από αυτόν! Μίλησε και μετέφερε νοερά όλους τους παραβρισκόμενους εντός αλλά και εκτός του προαυλίου σε χρόνους παλιούς, πολλούς αιώνες πριν, όταν σιγά-σιγά οι εισβολείς Τούρκοι κατελάμβαναν την μία μετά την άλλη περιοχές της Αιτωλοακαρνανίας. Πρώτη τους εμφάνιση στον τόπο μας-στο Σαντζάκι του Κάρλελι- έγινε το 1385, κατέλαβαν θέσεις των Τόκων το 1449, το Αγγελόκαστρο το 1460, Λευκάδα και Βόνιτσα το 1479. Στην συνέχεια διάβασε αποσπάσματα από το σύγγραμμά του «το Βραχώρι εκάη»-η πόλη Βραχώρι/Αγρίνιο στην Επανάσταση του 1821. Ο πλούσιος σε νερό και καλλιεργήσιμα κτήματα κάμπος αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε σε μεγάλο κέντρο στην περιοχή. Στα βόρεια της μεγάλης πεδιάδας και κάτω από τις παρυφές των λόφων δημιουργήθηκαν οι «Κατσαμπάδες» (κωμοπόλεις) Βραχώρι και Ζαπάντι. Περιγραφή τους αναλυτική έχομε από τον Τούρκο περιηγητή Εβλιά Τσελεμπί που επισκέφθηκε τον τόπο γύρω στα 1660. Περιγράφει το ειδυλλιακό τοπίο και τον πλούσιο τρόπο που ζούσαν οι Τούρκοι μπέηδες έχοντας ο καθένας εκατοντάδες υποτακτικούς στην δούλεψη των απέραντων κτημάτων τους. Αναφέρει πολλές λεπτομέρειες για τα σεράγια τους τα τζαμιά, τις βρύσες και πολλά άλλα. Αργότερα από την περιοχή πέρασε ο Γάλλος περιηγητής-γιατρός-ιστορικός και πρόξενος της Γαλλίας επί Ναπολέοντα στην αυλή του Αλή Πασά για δέκα χρόνια Φραγκίσκος Πουκεβίλ. Έγραψε στα- πολύτιμα για την ιστορία μας- περιηγητικά βιβλία του που κυκλοφόρησε στο Παρίσι το 1826 για το Αγρίνιο. Μας δίνει και αυτός μια πολύ καλή ιδέα για την πόλη αλλά και για όλη σχεδόν την Αιτωλοακαρνανία. Ο Ολλανδός ιστορικός Μάικλ Κίελ μελέτησε επί 25 χρόνια τα Οθωμανικά αρχεία της Κωνσταντινούπολης. Έφερε στο φως πολύτιμες πληροφορίες από την πλευρά των κατακτητών που τα παρουσίασε στο Αγρίνιο το 2002 στο Β’ Ιστορικό και Αρχαιολογικό συνέδριο . Με ακριβή στοιχεία προσδιορίζει μέσα από τα φορολογικά τους βιβλία την πλούσια παραγωγή του τόπου στους αιώνες της σκλαβιάς και του κατατρεγμού των Ελλήνων.
Το 1821 οι πρόγονοί μας ξεσηκώθηκαν και με μπροστάρηδες τους ντόπιους οπλαρχηγούς έκαναν το θαύμα τους. Πολιόρκησαν ασφυκτικά στο Βραχώρι τους Τούρκους και τους Αλβανούς που το κατείχαν. Ο κύριος Νεραντζής είπε χαρακτηριστικά ότι τα στάδια είναι τρία: Πολιορκία-άλωση, και μέσω αυτής, απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό. Αναφέρθηκε και σε πολλούς άλλους που έχουν γράψει σε προηγούμενες εποχές για τον τόπο και την απελευθέρωσή του γενικότερα.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν πολλοί Αγρινιώτες, μεταξύ αυτών ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας κ. Παναγιώτης Τσιχριτζής, ο αρχαιολόγος της Εφορίας Αρχαιοτήτων και Πρόεδρος της Ιστορικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Ελλάδας με έδρα το Αγρίνιο κ. Γεώργιος Σταμάτης, η καθηγήτρια ξένων γλωσσών μέλος της Ι.Α.Ε.Δ.Ε. κα. Μαίρη Τσιχριτζή, ο πρόεδρος του Μουσικού Συλλόγου Αγρινίου «Ορφέας» κ. Θέμης Γαμβρούλης, ο καθηγητής/αρθρογράφος κ. Παναγιώτης Δρέλιας, η κα. Πάμελα Γουίνσορ-Πρέζα καθηγήτρια Αγγλικών και πολλοί άλλοι Αγρινιώτες που ενδιαφέρονται για την ιστορία του τόπου.
Με το πέρας της ομιλίας του ο κ. Νεραντζής μοίρασε σε όλους την πυκνογραμμένη και λεπτομερή εργασία του για την απελευθέρωση της πόλης με τίτλο «το Βραχώρι εκάη» έκδοση του Αγριώνιου Αρχείου ιστορίας & αρχαιολογίας Δυτικής Ελλάδας.
Τα πορτραίτα των πρωταγωνιστών προγόνων μας έξω από το Μουσείο για όλο το 2021, θα προσθέτουν μια νότα ομορφιάς αλλά και μνήμης στην βόλτα των Αγρινιωτών και επισκεπτών γύρω από το πάρκο.
Απόστολος Κων. Καρακώστας
